Przestrzeń miejska jest sercem środowiska miejskiego i często jest jedynym miejscem, w którym przeciętny człowiek może odpocząć od zgiełku. Ważne jest jednak, by zdawać sobie sprawę, że przestrzeń, w której przebywamy, może być przyjazna lub wroga dla naszego samopoczucia fizycznego i psychicznego. W tym artykule przyjrzymy się trzem kluczowym sposobom, w jaki architektura może przyczynić się do tego ważnego aspektu naszego życia.
Spis treści
Anty-bezdomna architektura
Anty-bezdomna architektura to forma projektowania urbanistycznego, która jest wykorzystywana do ograniczenia korzystania z przestrzeni publicznej przez osoby bezdomne. Ma na celu zniechęcenie do niepożądanych zachowań, takich jak spanie i włóczenie się. Wroga architektura karze również bezdomnych, czyniąc jednocześnie udogodnienia miejskie mniej atrakcyjnymi.
Wielu miastach na świecie wprowadzono architekturę antybezdomną. Ta metoda projektowania jest krytykowana przez wiele osób, w tym przez społeczność bezdomnych, którzy twierdzą, że czyni ona przestrzeń publiczną bardziej niewygodną.
Architektura antybezdomna może obejmować zakrzywione ławki, metalowe kolce, przegrody i podłokietniki. Niektóre przykłady można znaleźć w publicznych toaletach, przed budynkami lub na parapetach okiennych.
Istnieje wiele różnych rodzajów wrogich projektów. Niektóre z nich służą pozytywnym celom, inne są nieskuteczne, a nawet przynoszą efekt przeciwny do zamierzonego. Przykładem może być przejście podziemne z kamieniami i kolcami wyłożonymi na ziemi.
Innym przykładem antybezdomnej architektury jest zaprojektowanie chodnika z kamieni. W zimne dni bezdomni śpią na kratkach burzowych. Jednak niektóre miasta usunęły je lub zmodyfikowały, by zapewnić im więcej ciepła.
Integracyjne ławki publiczne
Ławki publiczne są ważnym narzędziem w tworzeniu integracyjnych i dostępnych miast. Są szczególnie ważne dla osób mających problemy z poruszaniem się. Jednak dla niektórych osób mogą być niewygodne i obraźliwe.
Jednym z najczęstszych problemów z ławkami publicznymi jest to, że są małe i zazwyczaj odizolowane od innych ławek. Może to powodować uczucie izolacji i poczucie, że nie pasujesz do otoczenia.
Problemem są też przegrody w ławkach. Mają one pomagać osobom z problemami z poruszaniem się we wchodzeniu i schodzeniu z ławki. Jednak często są one nadużywane i niewłaściwie wykorzystywane.
Podłokietniki to kolejny rodzaj elementów ułatwiających dostęp do ławek. Dzięki nim osoby mające problemy z poruszaniem się mogą łatwiej wejść na ławkę i z niej zejść. Podłokietniki są nie tylko pomocne dla osób, które mają problemy z poruszaniem się, ale także są ważnym elementem dostępności dla każdego, kto potrzebuje wsparcia podczas siedzenia.
Kolce to kolejny sposób na zniechęcenie do nocowania w miejscach publicznych. Zazwyczaj są wykonane z metalu i umieszcza się je pod mostami, w pobliżu drzwi i w miejscach osłoniętych.
Prawo Lancellottiego
Ksiądz Julio Lancellotti, brazylijski duchowny, jest gorącym obrońcą osób bezdomnych. W imię praw człowieka podejmuje działania przeciwko nieprzyjaznej architekturze. Używając młota kowalskiego, zniszczył antybezdomne głazy, które ustawiono na chodnikach w Sao Paulo. Naciskał także na urzędników miejskich, aby uczynić przestrzeń publiczną bardziej dostępną.
Prawo Lancellottiego nie jest nowe. Od ponad trzech dekad jest oddanym działaczem na rzecz praw człowieka. Jednak w ostatnich latach jego wysiłki zyskały światową uwagę. Jego praca wydobyła na światło dzienne problem społeczny, o którym nie mówi się zbyt często: populację bezdomnych w Brazylii.
Hostile architecture to odpowiedź korporacji na widmo bezdomności. Przez dziesięciolecia firmy wykorzystywały infrastrukturę, by dotrzeć do bezdomnych. Jednym z przykładów jest stacja metra z kolcami, które mają odpychać bezdomnych. Innym przykładem jest instalacja zraszaczy na chodnikach, które mają moczyć bezdomnych.
Choć może trudno w to uwierzyć, jest to prawda. Istnieją już wytyczne dotyczące promowania dobrego samopoczucia w przestrzeni publicznej. Niestety, wiele rządów ignoruje te sugestie.
Ławka, która rozkłada się w schronienie
W wielu dużych miastach popularnym elementem jest ławka, która rozkłada się w schronienie w przestrzeni miejskiej. Ławki te są tak skonstruowane, że zapewniają schronienie przed żywiołami, ale nie oferują takiego komfortu jak łóżko. Niektóre miasta używają przekształcających się ławek jako sposobu na powstrzymanie ludzi od spania pod gołym niebem.
Choć niektóre społeczności stworzyły programy pomocy bezdomnym, często trudno jest im znaleźć równowagę między ochroną bezpieczeństwa mieszkańców a zapewnieniem im mieszkań. Przykładem takiej równowagi są przekształcone ławki. W ciągu dnia ławki te są niskie i blokują się, tworząc małe miejsce do spania.
Inne miasta dodały do swoich ławek metalowe pręty, które utrudniają położenie się lub usiąście na ławce. Bariery te ograniczają też liczbę osób, które mogą korzystać z ławki.
Istnieje kilka form wrogiej architektury, w tym ławki pochyłe, ławki z kolcami i parapety. Celem tych konstrukcji jest zniechęcenie do włóczenia się, spania lub jazdy na deskorolce.
