Jan Majorkiewicz

Nauka i edukacja

Jan Majorkiewicz, znany również pod pseudonimem Mazur z Płockiego, to postać, która na trwale wpisała się w historię polskiej literatury oraz filozofii. Urodził się 1 czerwca 1820 roku w Płońsku, a swoją życiową podróż zakończył tragicznie w Warszawie 23 marca 1847 roku.

Jako historyk literatury, Majorkiewicz zajmował się badaniem oraz analizą polskich tekstów literackich, a jego prace miały istotny wpływ na rozwój tego pola w jego czasach. Był również aktywnym działaczem w ruchu niepodległościowym, co dodaje wyjątkowego kontekstu do jego życia i działalności.

W swojej pracy i twórczości, Majorkiewicz był blisko związany z Cyganerią Warszawską oraz kręgiem Przeglądu Naukowego, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w ówczesnych kręgach intelektualnych i artystycznych.

Życiorys

Jan Majorkiewicz przyszedł na świat w zamożnej, mieszczańskiej rodzinie, której tradycje były głęboko zakorzenione w lokalnej społeczności. Jego ojciec pełnił rolę burmistrza Płońska, jednocześnie posiadając pobliski majątek ziemski. Wykształcenie młodego Majorkiewicza rozpoczęło się w szkole prowadzonej przez reformackich zakonników w Żurominie, a następnie kontynuował je w Gimnazjum Gubernialnym w Płocku. W 1840 roku podjął decyzję o wyjeździe do Warszawy, gdzie zamierzał uczestniczyć w kursach z zakresu prawa i pedagogiki.

To właśnie w stolicy zetknął się z Cyganerią Warszawską, co stało się impulsem do aktywnego uczestnictwa w spotkaniach artystów. W tym okresie nawiązał bliskie relacje z takimi postaciami jak Seweryn Filleborn, Karol Brodowski, Seweryn Sierpiński oraz Tadeusz Brodowski. W 1841 roku rozpoczął studia prawnicze w Moskwie, otrzymując rządowe stypendium. Na Uniwersytecie Moskiewskim zapoznał się z filozofią G.W.F. Hegla, co przynajmniej częściowo wpłynęło na jego dalsze przemyślenia oraz zaangażowanie w życie społeczne.W Moskwie zaangażował się w działalność spiskową.

W tamtym czasie uczestniczył w spotkaniach tajnego koła samokształceniowego z osobami takimi jak Henryk Krajewski i Romuald Świerzbiński. Po powrocie do Polski, ich celem stało się wzniecenie niepodległościowego powstania oraz budowa kraju zgodnie z ideami Towarzystwa Patriotycznego. Na przełomie lat 1844 i 1845 Majorkiewicz wrócił do Królestwa, gdzie podjął pracę w trybunale płockim na stanowisku aplikanta. Niestety, jego zdrowie zaczęło się pogarszać i w 1846 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie zajął posadę w komitecie prawodawczym Komisji Rządowej Sprawiedliwości.

W stolicy intensyfikował swoje badania nad historią literatury polskiej, nie rezygnując jednak z działalności konspiracyjnej i propagandowej. Prowadził współpracę z kręgiem entuzjastek, co wzbogaciło jego działalność intelektualną. W 1847 roku, w chwili kiedy znajdował się w intensywnym procesie twórczym nad kolejnymi tomami cyklu „Historia, literatura, krytyka”, zmarł. Jego życie zakończyło się w atmosferze zaangażowania i kreatywności. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 20-1-19/20).

Twórczość

Charakterystyka

Działalność literacka Jan Majorkiewicza zainaugurowana została w czasach jego szkolnych, w roku 1839. Jego pierwsze artykuły zaczęły się ukazywać w „Piśmiennictwie Krajowym” od roku 1840, co zaznacza jego pełnoprawny debiut w literackim świecie.

Okres pomiędzy debiutem a przedwczesną śmiercią w 1847 roku to czas niezwykle intensywnej aktywności pisarskiej oraz badawczej. Majorkiewicz angażował się w różnorodne dziedziny, do których należały literatura, historia, filozofia, geografia, religia, psychologia, ekonomia oraz nauki przyrodnicze.

W roku 1842 nawiązał współpracę z „Przeglądem Naukowym”, który był redagowany przez Edwarda Dembowskiego i Hipolita Skimbrowicza. W tym czasopiśmie opublikowano wiele jego prac z lat 1842-1847, co znacząco wpłynęło na jego rozwój jako badacza i pisarza.

W twórczości Majorkiewicza widoczny był wpływ filozofii Hegla, która cieszyła się dużą popularnością na ziemiach polskich oraz w Rosji. Jego analizy skupiły się m.in. na badaniu roli procesów historycznych oraz społecznego uwarunkowania zjawisk kulturowych, takich jak literatura i filozofia. Dodatkowo, jego nacisk na praktyczność oraz nauki przyrodnicze, które nie opierały się na spekulacjach, umiejscawia go w gronie przedstawicieli prepozytywizmu.

Dzieła

Jan Majorkiewicz był znaczącym myślicielem, którego dorobek literacki ma ogromne znaczenie dla filozofii. Wśród jego prac znajdują się:

  • O filozofii życia – artykuł opublikowany w „Piśmiennictwo Krajowe” w 1840 roku, nr 40, sygnowany jako J… z Płońska,
  • Rozporządkowanie wiadomości ludzkich – artykuł w „Piśmiennictwo Krajowe” z 1840 roku, nr 50/51, podpisany J… z Płońska,
  • Jakub Górski. 1. Filozofia – artykuł w „Nadwiślanin” w 1841 roku, tom 1, strony 58–64,
  • Rozporządkowanie dziejów filozofii – rozprawa opublikowana w „Nadwiślanin” w 1841 roku, tom 1, strony 74–82,
  • Rzuty filozoficzne – studium wydane w „Przegląd Naukowy” w 1843 roku, tom 1, nr 5, strony 172–183, kontynuowane w latach 1845 i 1846, podpisane jako Mazur z Płockiego,
  • Słówko o uprawie filozofii w Polsce – studium w „Przegląd Naukowy” z 1843 roku, tom IV, nr 31, strony 140–146, sygnowane jako Mazur z Płockiego,
  • Słowo życia – studium opublikowane w „Przegląd Naukowy” w 1844 roku, tom III, nr 26, strony 272–278,
  • Słówko o Krasickim i duchu pism jego – artykuł w „Przegląd Naukowy” w 1846 roku, tom 1, nr 8/9, strony 275–280, podpisane jako Mazur z Płockiego,
  • Historia, literatura i krytyka. Pisma – wydane w Warszawie w 1847 roku.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: Jan Majorkiewicz, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 02.11.2019 r.]
  2. a b c d e Krajewski 2011 r.

Oceń: Jan Majorkiewicz

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:25