Helena Sławińska

---

Życiorys

Helena Sławińska przyszła na świat w Płońsku, jako jedno z czworga dzieci Heleny z Kossobudzkich oraz Michała Łodzia-Kurnatowskiego. Jej ojciec, przez uczestnictwo w powstaniu styczniowym, został pozbawiony rodzinnego majątku Miłaszewo, położonego na Wileńszczyźnie, a następnie podjął pracę na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Po ukończeniu pensji i kursów nauczycielskich w Warszawie, Helena udała się na Ukrainę, gdzie pracowała jako nauczycielka domowa w tamtejszych majątkach. Równocześnie poświęcała swoje wieczory na nauczanie niepiśmiennych chłopów, podnosząc ich wykształcenie. W 1911 roku wzięła ślub z Sewerynem Sławińskim, inżynierem dróg i mostów, co zaowocowało przeprowadzką do Wilna. Para doczekała się dwóch córek: Ewy, urodzonej w 1912 roku, oraz Ireny, która przyszła na świat rok później.

Kiedy I wojna światowa wybuchła, Seweryn został zmobilizowany, a Helena, wraz z córkami, udała się do Krzemieńczuka nad Dnieprem. Tam pokierowała nowo utworzoną społecznie szkołą początkową oraz przedszkolem. W 1918 roku wróciła do Warszawy, a w 1920 do Wilna, skąd szybko uciekła na Pomorze z powodu zbliżających się bolszewickich wojsk. W Świeciu zdołała zorganizować ochronkę dla dzieci uchodźców z Wileńszczyzny, której działalność miała miejsce od września 1920 do czerwca 1921 roku, przy wsparciu finansowym Misji Angielskiej.

W 1921 roku Helena powróciła do Wilna, gdzie spotkała się z mężem, który wrócił z frontu z poważnymi problemami zdrowotnymi, w tym psychicznymi. Z tego powodu na jej barkach spoczął cały ciężar utrzymania oraz wychowania córek. Została zatrudniona w Urzędzie Wojewódzkim jako wizytatorka zakładów opiekuńczych na terenie województwa wileńskiego. W trakcie 16-letniej pracy wprowadziła nową formę opieki nad dziećmi osieroconymi, w postaci rodzin zastępczych. Jednocześnie aktywnie współpracowała z Centralą Opiek Rodzicielskich, organizując letnie kolonie dla uczniów szkół średnich. W 1938 roku jej osiągnięcia zostały docenione, a sama została uhonorowana Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Okres II wojny światowej spędziła w Wilnie, udostępniając swoje mieszkanie dla spotkań członków Armii Krajowej. Wiosną 1945 roku przeniosła się do Białegostoku, gdzie do końca stycznia 1949 roku pracowała w kuratorium w Wydziale Opieki nad Dzieckiem. Organizowała działania związane z opieką nad sierotami, w tym polskimi, żydowskimi i niemieckimi, a także dziećmi powracającymi z ZSRR. W ramach swojej pracy uruchomiła liczne Domy Dziecka i zainicjowała pogotowie opiekuńcze, które miało za zadanie zapewnienie natychmiastowej opieki dzieciom potrzebującym. Oprócz tego zorganizowała akcję kolonijną.

W październiku 1950 roku, mając 70 lat, Helena Sławińska przeprowadziła się do Lublina i zamieszkała z córką Ireną. Ostatnie lata swojego życia od 1966 spędziła unieruchomiona z powodu uszkodzenia stawu biodrowego, przebywając u córki Ewy w Warszawie. Odeszła z tego świata 19 sierpnia 1974 roku. Jej miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze dla powstańców styczniowych, w grobie, w którym w 1964 roku pochowano ekshumowane z wileńskiego cmentarza ewangelicko-reformowanego szczątki jej ojca, Michała Kurnatowskiego (kwatera C15-dod. 1-3).

---

Oceń: Helena Sławińska

---