Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, do czego służy lejek u głowonogów, nie jesteś sam. Wiele osób zastanawia się nad tym niesamowitym stworzeniem. I chociaż nie możesz podejść do niego z bliska, możesz dowiedzieć się wiele o tym, jak to zwierzę się porusza. Lejek jest częścią układu krwionośnego zwierzęcia, która pozwala mu dostać się do wody i z niej wyjść. Służy również do regulowania temperatury.
Spis treści
Przystosowanie do zamkniętego układu krążenia
Większość ludzi ma mgliste pojęcie o tym, czym jest układ krążenia, ale jest on o wiele bardziej skomplikowany, niż się wydaje. Jest to sieć naczyń i tkanek, które transportują składniki odżywcze, tlen, produkty odpadowe i hormony z jednej części ciała do drugiej. Układ krążenia odpowiada za przepływ krwi w całym ciele, chociaż rzeczywiste krążenie może się różnić w zależności od wielkości i sprawności poszczególnych organów.
Niektóre układy są bardziej rozbudowane niż inne. Klasycznym przykładem jest system skorupiaków, który ma bardzo skomplikowaną serię naczyń, będących nie tylko źródłem rozrywki, ale też skutecznym kanałem dla pożywienia, wody i pasożytów. Innymi godnymi uwagi przykładami są miłośnicy układu otwartego – nicienie i szkarłupnie.
Jedną z bardziej imponujących funkcji układu krążenia jest dostarczanie dużych ilości krwi i tlenu do komórek tułowia. Inną ważną funkcją jest wymiana dwutlenku węgla. Jest to szczególnie istotne u organizmów o wysokim zapotrzebowaniu na tlen.
Precyzyjne pozycjonowanie i zwinne manewry ciałem
Głowonogi wykształciły unikalny zestaw wyrafinowanych zdolności poznawczych. Obejmują one zdolność do rozpoznawania kryptycznych wskazówek dla potencjalnych drapieżników, koordynację odpowiedzi na krypty i zdolność do skutecznego przeciwdziałania drapieżnikom. Chociaż nadal wiele nie wiemy o tych zdolnościach, istnieją pewne interesujące podobieństwa do innych grup zwierząt.
Jedną z ważnych konsekwencji tych nowych odkryć jest to, że głowonogi mogły wykorzystać presję ewolucyjną do rozwinięcia bardziej zaawansowanych zdolności poznawczych niż inne gatunki bezkręgowców. Mogło to doprowadzić do ewolucyjnego wyścigu zbrojeń z drapieżnikami.
Krypsyda jest ważną strategią przeciw drapieżnikom u głowonogów. W tym procesie gaz jest rozpraszany z komór do wnętrza muszli. Daje to głowonogom możliwość ucieczki przed bezpośrednim niebezpieczeństwem. Zapewnia też regulację pływalności poprzez kontrolę osmotyczną.
Głowonogi mają też system linii bocznych, który pozwala im wykrywać potencjalne ofiary w sytuacjach, w których wzrok jest ograniczony. Mają też duże aksony nerwowe, które ułatwiają odrzut, gdy muszą uciekać. Zaobserwowano, że niektóre głowonogi potrafią szybować na odległość ponad 40 m.
Bioluminescencja
Głowonogi to zwierzęta morskie, które mają skrzela i płetwy. Poruszają się w wodzie pływając lub pełzając. Ich ciała pokryte są kopulastym płaszczem.
Głowonogi są znane ze swoich pięknych pokazów wizualnych. Obejmują one jasne światło, które przyciąga ofiary i ostrzega drapieżniki. Niektóre głowonogi emitują również światło chemiczne lub biologiczne.
Istnieje wiele różnych rodzajów głowonogów. Niektóre są kosmopolityczne, żyją w ciepłych lub zimnych wodach, inne ograniczają się do jednego lub dwóch oceanów. Większość z nich żyje na dnie. Niektóre gatunki żyją na powierzchni oceanu, składając jaja w postaci masy przypominającej kiełbasę.
Niektóre głowonogi używają napędu strumieniowego do poruszania się. Ich płaszcz jest wypełniony silnymi mięśniami, które rozszerzają się i kurczą, aby napędzać zwierzę. Dzięki temu stworzenie może szybko poruszać się zarówno do przodu, jak i do tyłu.
Wiele głowonogów ma specjalne narządy zwane chromatoforami. Chromatofory to wypełnione pigmentem komórki, które są rozszerzane przez nerwy kontrolowane przez mózg. Kiedy mięśnie są rozluźnione, pigment jest ukryty. Można go ujawnić, wystawiając komórkę na działanie czerwonego, pomarańczowego, żółtego lub brązowego światła.
Podobieństwa między ludźmi a głowonogami
Mimo że istnieje wiele podobieństw między ludźmi a głowonogami, mają one również różne historie ewolucyjne. Są ze sobą blisko spokrewnione, ale dzielą je od siebie setki milionów lat ewolucji.
Te różnice mogą tłumaczyć różnice w zdolnościach poznawczych i innych przystosowaniach obu grup. Głowonogi mają duże mózgi, a ich układy nerwowe są niezwykle złożone. Niektóre gatunki głowonogów żyją w prostych środowiskach społecznych, podczas gdy inne mają bardziej skomplikowane interakcje społeczne.
Ośmiornica, na przykład, potrafi wiercić otwory w muszlach i używać swoich ramion jako narzędzi. Ośmiornice mają też oddzielne systemy uczenia się i pamięci dla zmysłów dotykowych. Potrafi wstrzykiwać ofiarom toksyny paraliżujące. Podobnie ośmiornice są znane z odkręcania wieczek od słoików, żeby dostać się do pożywienia.
Naukowcy niedawno zbadali genomy głowonogów. Ich zmieniona kolejność genów sugeruje szybki wybuch restrukturyzacji genomu we wczesnej fazie ich historii ewolucyjnej. Mogło to być spowodowane dużą presją drapieżników i konkurencją z morskimi kręgowcami.
